با پیروزی انقلاب شکوهمند انقلاب اسلامی در ایران به رهبری حضرت امام خمینی(ره) برای اولین‌بار الگوی حکومت اسلامی با رهبری فقیه جامع‌الشرایط به جهانیان عرضه شد.

از آنجا که این نوع از حکومت در جهان معاصر تجربه جدیدی است که می‌تواند الگویی برای ملت‌های تحت سلطه زورمداران باشد استکبار جهانی از همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به مقابله با آن پرداخت و با انواع روش‌های نظامی، سیاسی، فرهنگی و… در صدد ضربه زدن به این نظام مقدس بر آمد. از سوی دیگر برخی روشنفکر مآبان داخلی نیز این شبهه را دامن زدند که اندیشه ولایت فقیه، اندیشه‌ای نوظهور و از ابداعات امام خمینی(ره) است و یا حداکثر سابقه‌ای که در آثار فقیهان شیعه برای آن به توان یافت در آثار محقق نراقی(ره) است.

 امام خمینی(ره) در کتاب ولایت فقیه می‌فرمایند:

«موضوع ولایت فقیه چیز تازه‌ای نیست که ما آورده باشیم بلکه این مسئله از اول مورد بحث بوده است و ما فقط موضوع را مورد بررسی قرار داده‌ایم و شعب حکومت را ذکر کرده، در دسترس آقایان قرار داده‌ایم تا مسئله روشن‌تر گردد والا مطلب همان است که بسیاری از فقهاء فهمیده‌اند».[۱]

مقام معظم رهبری حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای  در این باره می‌فرمایند:

«البته ولایت فقیه جزء مسلّمات فقه شیعه است. این که حالا برخی نیمه سوادها می‌گویند امام «ولایت فقیه» را ابتکار کرد و دیگر علماء آن را قبول نداشتند، ناشی از بی‌اطلاعی است، کسی که با کلمات فقهاء آشناست می‌داند که مسئله ولایت فقیه جزو چیزهای واضح و روشن در فقه شیعه است».[۲]

پژوهش حاضر درصدد اثبات این مسئله است که اندیشه ولایت فقیه در آثار فقهای بزرگوار شیعه از زمان غیبت کبری تا کنون وجود داشته است.

مقدمه

یکى از مسائلى که در ابواب مختلف فقه شیعه به مناسبت‌هاى گوناگون مطرح شده مسئله ولایت فقیه است؛

لکن به دلایل زیر شبهاتی پیرامون آن مطرح گردیده است:

اولاً) این مسئله در زمان‌هاى گذشته به علت حکومت سلاطین جور چندان زمینه عملى نداشته و در نتیجه کمتر مورد ابتلاء بوده است.

ثانیاً) به طور پراکنده و در ابواب مختلف فقهى مطرح شده و فقهاء مستقلاً به آن نپرداخته‏اند.

ثالثاً) به ولایت فقیه تحت عناوین مختلف و مجملى مانند حاکم، سلطان الاسلام، نایب الغیبه، ناظر در امور مسلمین، منصوب عام امام و… اشاره شده است.

یکى از شبهاتى که در سال­هاى اخیر مطرح شده آنست که مسئله ولایت فقیه -به معناى حکومت و زمامدارى جامعه اسلامى- از ابتکارات امام خمینى(ره) و یا لااقل از ابداعات مرحوم ملا احمد نراقى(ره) بوده و فقهاء گذشته قائل به ولایت فقیه نبوده‏اند.!!

الف) طرح مسئله

درباره پیشینه اندیشه ولایت فقیه دو دیدگاه مطرح است:

۱٫ پیشینه این مسئله، به آغاز فقه شیعه باز می گردد و فقهاء عظام، از زمان شیخ مفید(ره) به آن اعتقاد جدی داشته‏اند.

۲٫ مسئله فوق، امرى بدیع و نوظهور و از ابتکارات مرحوم نراقى(ره) است.

ب) مفهوم ولایت فقیه

مقصود از ولایت فقیه در این تحقیق، ولایت به معناى زمامدارى و حاکمیت است که در عصر غیبت، از سوى امام معصوم(ع)، به فقهاى جامع الشرائط، تفویض شده است.

ج) حاصل تحقیق

حاصل این تحقیق پاسخى به این سؤال است که «کدام یک از دو دیدگاه فوق صحیح است»؟

در این تتبّع کوشیده‏ایم اثبات نماییم، نظریه ولایت فقیه پیشینه‏اى به قدمت فقه شیعه دارد و فقهاء عظام در قرن­ها پیش به این مسئله به معناى حاکمیت و زمامدارى جامعه اسلامى اذعان و اعتراف داشته‏اند.

بدین منظور به بررسى آثار فقهى فقیهان برجسته شیعه (بیش از ۴۰ نفر) از زمان شیخ مفید(ره) تا امروز، در ۵ دوره و مرحله زمانى پرداخته‏ایم:

دوره اوّل: از شیخ مفید(ره) تا قاضى ابن برّاج(ره)؛

دوره دوّم: از ابن برّاج(ره) تا ابن ادریس حلى(ره)؛

دوره سوّم: از ابن ادریس(ره) تا محقق کرکى(ره)؛

دوره چهارم: از محقق کرکى(ره) تا محقق نراقى(ره)؛

دوره پنجم: از نراقى(ره) تا امام خمینى(ره)؛

چاپ: دوم / ۱۳۹۱

شمارگان: ۱۵۰۰ جلد

قیمت: ۵۵۰۰ تومان

[box type=”info” align=”aligncenter” ] لینک خرید [/box]