فقه محیط زیست دچار ضعف است/ چرا اسلام بر درخت کاری تاکید دارد

آیت الله محی الدین حائری شیرازی عضو مجلس خبرگان رهبری و امام جمعه سابق شیراز در گفتگو با خبرنگار مهر در مورد فقه محیط زیست و نقاط قوت و ضعف در این زمینه گفت: در اسلام قانون این بود که هر کس زمین مرده ای را زنده کند، زمین مال اوست. بر این اساس عده ای آمدند به عنوان احیا در زمین هایی جو می کاشتند و یا سنگهای داخل آن را جمع می کردند و بعد بنام خودشان می کردند و مالک می شدند و بعد می آمدند تغییر کاربری به مسکونی می دادند و کل پول را در مال دیگری وارد می کردند و ثروتهای نامشروع درست می کردند. پس این قانون با این کلیت نمی توانست عمل کند. نتیجه این شد که واگذاری زمین متوقف شد. وقتی واگذاری زمین متوقف شد نتیجه این شد که درختکاری رشد نکرد.

وی با اشاره به اینکه درخت ضامن بقای انسان و حیوان است، افزود: موجودات و حیوانات در درخت زندگی می کنند، چون اینها مصرف کننده هوا و درخت تولیدکننده هواست. در عصر ما مصرف هوا به صورت انفجاری افزایش یافت. ماشینها هوا را مصرف می کند و …. روزانه چند خودرو در تهران شماره گذاری می شود و چقدر بنزین در کشور مصرف می شود؟ این مقدار هوا توسط چه تعداد درخت تأمین می شود؟ اسلام به همه اینها دستور داده است. گفته است باید این اقدامات را انجام دهید و به میزان هوایی که مصرف می کنید باید درخت بکارید.

آیت الله حائری شیرازی تصریح کرد: چون اسلام گفته به اندازه دخل خود، خرج کنید. به اندازه ای که هوا مصرف می کنید تولید کنید. فقها باید وارد این عرصه شوند منتها فقهای ما در یک قسمت قوی اند و در یک قسمت قوی نیستند. در مفاهیم و در درسهایی که می دهند و تحقیقاتی که می کنند قوی هستند اما در مصادیق قوی نیستند، چون حکومت به دستشان نبوده تا وارد مصادیق شوند.پزشک ها در دو مرحله طبیب می شوند در دانشگاه با کتاب و استاد دوره مفاهیم را می گذرانند بعد همراه استاد در بیمارستان کار بالینی می کنند و مفاهیم را به مصادیق تطبیق می دهند و بعد می توانند نسخه بدهند.

وی با اشاره به اینکه فتوا دادن در عصر و زمان ما همانند نسخه دادن است، اظهارداشت: نسخه دادن نیاز به تجربه کارشناسی دارد. کسانی که امروزه بر جریانات جامعه دارند فتوا می دهند بدانند وقتی که حکومت به دست ماست این نسخه است، فتوا نیست. در صادر کردن نسخه حتما پزشک باید تجربه داشته باشد. اساتیدی که کار بالینی نمی کنند و سر بیمار نمی روند آیا جرأت می کنند که نسخه دهند، در عین حال که استاد برجسته دانشگاه در رشته های مختلف پزشکی هستند. جرأت انجام چنین کاری را ندارند اما پزشکانی که در بخش بالینی کار می کنند جسارت نسخه دادن دارند. به هر جهت علمای ما به دلیل اینکه در مسائل فرصت اجرا نداشتند قدری لنگ می زنند.

وی با بیان اینکه انقلاب اسلامی فرصتی به فقها داد تا وارد جامعه شوند، گفت: فقها در امور سیاست وارد شدند و حضور قوی دارند و لنگ نمی زنند. در عرصه تربیت وارد شدند و دارند کار می کنند. در مسائل مختلفی مثل تبلیغ دوره دیدند و کار می کنند اما در مسائلی مانند اقتصاد ترسیدند که وارد شوند و آلودگی پیدا کنند، بنابراین نیامدند. تنها زمانی می توان مشکل هوای تهران را حل کرد که بدانیم این ادعا که باید بنزین خوب شود امر حاشیه ای است، البته تأثیرگذار هست. وارونگی هوا تأثیر دارد. ماشین ها قدیمی هستند و …، اما همه اینها حاشیه است. متن قضیه یک چیز دیگر است. باید همان طوری که هوا مصرف می کنیم هوا را تولید کنیم.

وی با تأکید بر اینکه نه تنها ما در مسأله تولید هوای پاک به کاشت درخت نیاز داریم در اینکه باران موجب فرسایش خاک نشود ما باز به درخت نیاز داریم، اظهارداشت: این درخت است که می تواند جلوی فرسایش خاک را بگیرد. این درخت است که می تواند گونه ها را در زیر خودش نگه دارد. امروزه با تراکتور زمینها را دیسک می زنند و تمام پوشش های گیاهی را از بین می برند و گونه های ما را منقرض می کنند. این ضعف توجه ها هست. اینها به خاطر این است که دوره تجربی کار را نگذراندند.

آیت الله حائری شیرازی بیان کرد: عینا مانند مسائل اقتصادی بانکهاست. بانکها این طور که باید اسلامی باشد نیست، چون اسلام گفته بود در اسلام پول کار نمی کند، امام فرمود(ره) کاری کنید که پول کار نکند. اما وضعیت بانکها شهادت می دهند که در تعاونی اعتباری ها ما پول کار می کند. ما هنوز به این مرحله نرسیدیم. آقایان باید تجربه کارشناسی خود را قوی تر کنند. این سؤال را از مراجع تقلید کردم که به شاگردان خودتان بگوئید که مسائل را کارشناسی کنند. آیت الله العظمی مکارم شیرازی گفتند: من این نظر شما را قبول دارم یعنی حوزه باید به سمت کارشناسی موضوع حرکت کند اگر این کار را انجام بدهد این مسائل حل می شود.