انسان باید به جایی برسد که حتی یک لحظه از یاد خدا غافل نشود

آیت الله محمدتقی مصباح یزدی، شب گذشته در حسینیه امام خمینی(ره)قم با اشاره به تفاوت صفات و حالات خداوند با تصوری که ما نسبت به آنها داریم، اظهار داشت: وقتی می گویند خدا غضب می کند مانند غضب ما انسان ها نیست که اختیار خود را از دست می دهیم.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، وی افزود: برای ما درک صحیحی از این صفات و حالات مشکل است بنابراین برای این که بگویند خداوند نسبت به رفتار ما چگونه برخورد می فرماید، می گویند که مثل کسی که غضب دارد برخورد می کند، اما در اصل هیچ کدام از این صفات به آن معنا و مصداق هایی که ما می فهمیم و سراغ داریم نیست.

رییس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در توضیح آیه«فَلَمَّا آسَفُونَا انْتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْنَاهُمْ أَجْمَعِینَ»گفت: می فرماید وقتی بندگان ناسپاس ما را متاسف و بسیار ناراحت کردند از آنها انتقام گرفتیم؛ برخی از آنها را در دریا غرق کردیم و برخی دیگر در دل زمین فرو بردیم؛ انتقام و غضب خدا مانند انتقام و غضب بشر نیست.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری در بیان زیباترین عبارت که خداوند را این حالات شبیه به انسان منزه می دارد به فرازی از دعای عرفه اشاره کرد و ابراز داشت: سیدالشهدا(ع) خطاب به خداوند می گوید«الهی تقدّست رضاک ان تکون له عله منک فکیف یکون له عله منی»رضای تو بالاتر از آن است که خودت علتی برای آن ایجاد کنی، من چگونه می توانم برای رضایت تو علتی ایجاد کنم؟!

استاد اخلاق حوزه علمیه قم گفت: وقتی ما می گوییم خدا را راضی کردیم یعنی کاری انجام دادیم که خدا از ما راضی شد به عبارت دیگر یعنی خداوند منفعل از کار ما است و زمانی که ما کاری انجام می دهیم در او اثر می گذارد؛ سیدالشهدا(ع) با این عبارت خط بطلانی به این تصورات می کشد.

محبت خدا به بندگان بسیار شدیدتر از محبت مادر به فرزند است
آیت الله مصباح یزدی در توضیح این مطلب بیان داشت: اینها یک سری معانی اضافی است که در بین طرفین مخلوق ممکن است اما زمانی که به خدا نسبت داده می شود، یک طرف خالق واجب الوجود و غیر قابل تغییر است و تغییرات در طرف دیگری که به آن اضافه شده، ایجاد می شود و منظور این نیست که حالتی در خدا ایجاد شده که پیش تر نبوده است؛ صفاتی همچون رضا و غضب نیز از این قبیل هستند.

وی افزود: می گویند خدا مانند مادری که بچه اش را دوست دارد، شنیدن صدای مؤمن را دوست دارد؛ حتی اینها نیز تعابیر نارسایی است؛ دوست داشتن خدا از این هم بالاتر است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به روایتی قدسی خطاب به حضرت موسی(ع) اشاره کرد و گفت: خداوند می فرماید من چقدر چشم به راه باشم تا بنده گنهکار برگردد و توبه کند؟ چقدر انتظار بکشم؟ بعد به موسی(ع) می فرماید می دانی چقدر خوشحال می شوم اگر او باز گردد؟

میزان خرسندی خداوند از توبه گنهکار
رییس مؤسسه امام خمینی(ره) ادامه داد: خداوند برای حضرت موسی(ع) مثالی می زند و می فرماید کسی که شتر و آذوقه اش را در بیابان گم کرده باشد و آنقدر در بیابان دنبالش بدود که دیگر توان راه رفتن نداشته باشد، بی حال به زمین می افتد و آماده مردن می شود، اگر در این حالت شتر را بالای سرش ببیند چقدر خوشحال می شود؟ من از توبه بنده ام بیش از این مرد خوشحال می شوم.

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری در پاسخ به این که چرا خدا تا این اندازه خوشحال می شود مگر احتیاج به ما دارد؟ گفت: باید همواره در مورد مسائلی که مربوط به خدا است این نکته را در نظر داشته باشیم که همه کمالات الهی بی نهایت است و هیچ حدی ندارد؛ رحمت خدا بی نهایت است خودش می فرماید اگر همه چیزهایی که در بهشت آفریده ام را برای تک تک بندگان می آفریدم حتی سر سورنی از خزانه من کم نمی شد.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم در پاسخ به این که چرا خدا انسان ها را آفرید؟ بیان داشت: به این دلیل که خوبی ها و اثر خوبی را را دوست دارد؛ خداوند خود را بی نهایت دوست دارد زیرا که کمالاتش بی نهایت است بنابراین آثار خود را نیز بی نهایت دوست دارد؛ آثار خدا محدود هستند اما با بی نهایت ارتباط دارند، کمبودها به خاطر کم ظرفیتی اثر است، آنچه به خدا مربوط است بی نهایت است.

حتی درک ناقص فرد از محبت خدا جایی برای محبت دیگران در دلش باقی نمی گذارد
آیت الله مصباح یزدی افزود: برای این که برای ما معلوم شود که خداوند تا چه اندازه بر ما لطف دارد از تعبیر«انتظار»استفاده شده است؛ اگر کسی تصور ناقصی از این مفهوم داشته باشد در دلش جایی برای محبت کس دیگری باقی می ماند؟! آنگاه برخی بندگان کارهایی می کنند که خدا با این همه رحمتش به آنها غضب می کند و از آنها انتقام می گیرد.

وی با بیان این که برخی تصور می کنند خدا برای این که از تنهایی خویش وحشت داشته و یا حوصله اش سر می رفته انسان ها را آفریده است، گفت: هنوز هم خدا تنها است و هیچ وقت از تنهایی در نمی آید«قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ».

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اظهار داشت: خدا در میان انسان ها کسانی را دارد که وقتی دعا می کنند می فرماید زود پاسخش را ندهید می خواهم صدایش را بشنوم از شنیدن این صدا مسرور می شوم؛ ملائکه نیز از شنیدن این صدا خوشحال می شوند؛ اینها کسانی هستند که حتی به اندازه یک چشم به هم زدن از یاد خدا غافل نمی شوند.

رییس مؤسسه امام خمینی(ره) خاطرنشان کرد: هنگامی که خداوند می خواست انسان را بیافریند فرشتگان عرض کردند اینها را می خواهی خلیفه خود کنی که این همه اهل کشتار و فساد هستند؟ خداوند فرمود«إِنِّی أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ‌« درست است که برخی از اینها افراد پست و مفسدی هستند اما میان آنها کسانی هستند که به اندازه یک چشم بر هم زدن از من غافل نمی شوند«لاَ تُلْهِیهِمْ تِجَارَهٌ وَ لاَ بَیْعٌ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ».

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با بیان به این که انسان اگر توجهش کاملا به یک نقطه معطوف باشد دیگر نمی تواند به چیز دیگری توجه کند، گفت: روانشناسان گفته اند انسان در یک لحظه می تواند ۷ ادراک داشته باشد؛ معنایش این است که توجه انسان بین ۷ چیز تقسیم شده است؛ اما یک مدرک اصلی و چیزهایی که به آن مدرک اول مربوط باشند توجه فرد را بیشتر به خود جلب می کنند.

استاد اخلاق حوزه علمیه قم با اشاره روایتی از معصومین(ع)ابراز داشت: در بهشت خداوند گاهی برای بندگان صالحش تجلی می کند؛ بهشتیان از هوش می روند و مدتها می گذر تا این که همسران و حورالعین بهشتی به خداوند شکایت می کنند که این چه همسری است اصلا به ما توجه ندارد؛ لذتی که از جلوه خدا می برند موجب می شود که به هیچ چیز دیگری توجه نکنند و از میوه ها، همسران و زیبایی های بهشت غافل شوند.

داشتن توجهی کامل نسبت به خداوند در دنیا امکان ندارد
آیت الله مصباح یزدی افزود: خداوند چنین توجهی را در این دنیا بر ما تکلیف نکرده است زیرا که در این صورت انسان به هیچ کاری نمی رسید و در زندگی با مشکل مواجه می شد به همین خاطر وقتی حضرت موسی درخواست کرد خدا را ببیند فرمود«لَنْ تَرَانِی وَ لٰکِنِ انْظُرْ إِلَى الْجَبَلِ»وقتی خداوند به کوه تجلی کرد متلاشی شد و حضرت موسی(ع) از مشاهده این صحنه بی هوش افتاد.

وی گفت: از ما خواسته اند که هر اندازه می توانیم حتی به صورت کمرنگ در هر حالتی خدا را فراموش نکنیم و در ضمن کارهایی که داریم بخشی از توجه خود را برای یاد خدا صرف کنیم؛ بنابراین برای عموم ما فرموده است«اذْکُرُوا اللَّهَ کَثِیراً».

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به حالت شخصی که عزیزی را به تازگی از دست داده است، بیان داشت: چنین فردی تا مدت ها در همه حالات به یاد اوست، کارهای روز مره خود را انجام می دهد اما در ضمن آن غمی کمرنگ در دلش وجود دارد؛ اگر انسان تمرین کند می تواند در مورد خدا نیز چنین ارتباطی هرچند کمرنگ را در دلش به صورت مداوم حفظ کند.

رییس مؤسسه امام خمینی(ره) افزود: با تمرین می توان به جایی رسید که همیشه یاد خدا بود و با وقوع حوادثی که توجه شما را به خود جلب می کند آن میزان حداقلی یاد خدا، دیگر قطع نمی شود؛ چنین بنده ای را خداوند دوست دارد که صدایش را بشنود و فرشتگان نیز از شنیدن صدایش شاد می شوند.