ساده‌زیستی از شؤون کشورداری است

حضرت آیت‌الله عبدالله جوادی آملی پیش از ظهر یکشنبه در درس تفسیر خود که در مسجد اعظم برگزار شد، به ادامه تفسیر سوره مبارکه سبأ پرداخت و گفت: در جریان حضرت داوود(ع) نبرد بود و حضرت سلیمان مشغول ساخت و ساز بود و آن منطقه را به خوبی ساخت، آسایش مردم را تأمین کرد، نه این‌که برای خودش چیزی بسازد، وجود مبارک حضرت امیر(ع) طرز زندگی انبیا را که ذکر می‌کند، جریان داوود(ع) و سلیمان(ع) را در کنار خود ذکر می‌کند، و می‌فرمایند آنان از زندگی مادی طرفی نبسته بودند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، وی افزود: حضرت سلیمان(ع) از جن‌هایی که در خدمتش بودند بیگاری نمی‌کشید، از نظر اسلام نه تنها بیگاری بد است، بلکه مزدوری هم بد است، مزدوری در اسلام منهی است، چه رسد به بیگاری، پیامبر(ص) دست کارگر را که بوسید بدین معنا نبود که دست مزدور را بوسیده باشد، در اسلام مزدوری نیست، این‌که فرد خود را اجیر دیگری بکند در اسلام نیست، اما بر اساس داستان موسی(ع) و شعیب(ع) گفته‌اند مزدوری در اسلام حرام نیست، اگر هم باشد حمل بر کراهت کرده‌اند، اگر کسی به مردم کار بدهد و مزدور بگیرد در مرحله دوم است، اگر کسی تولید را چه در بخش خصوصی چه در تعاونی توسعه دهد، آن در درجه اول اهمیت قرار دارد، اسلام به کار توصیه کرده است.

مفسر برجسته قرآن کریم با اشاره به آیه «یَعْمَلُونَ لَهُ مَا یَشَاءُ مِن مَّحَارِیبَ وَتَمَاثِیلَ وَجِفَانٍ کَالْجَوَابِ وَقُدُورٍ رَّاسِیَاتٍ اعْمَلُوا آلَ دَاوُودَ شُکْرًا وَقَلِیلٌ مِّنْ عِبَادِیَ الشَّکُورُ» اظهار کرد: تصویر طیور و انبیا را در آن‌جا می‌کشید، اگر چنان‌چه در شرایع قبل این کار انجام می‌گرفت، در شریعت ما این نهی شده است، هم محکم‌کاری و هم زیبایی می‌کردند، این‌ها انجام می‌دادند و حضرت سلیمان(ع) بنا بر نقل نهج‌البلاغه در ساده‌ترین وضع زندگی می‌کردند، این جزو شؤونات کشورداری است، در ادامه فرمود ما این‌ها را در اختیار حضرت سلیمان(ع) قرار دادیم، هر چه وجود مبارک حضرت سلیمان(ع) بود در اختیار او قرار می‌دادیم.

خیلی از ماها اسلامی حرف می‌زنیم اما قارونی عمل می‌کنیم

وی بیان کرد: شکر به آن معنا که انسان بتواند کمال شکر و حق شکر را ادا کند، این ممکن نیست، حضرت سجاد(ع) فرمود هر نعمتی که خدا به ما داد یک شکر دارد، و هر شکری که ما به جا می‌آوریم خود یک شکر دارد، شکر حقیقی ممکن نیست، اما شکری که لازم است که کمی از بندگان آن را انجام می‌دهند، کم هستند کسانی که مقدار واجب را انجام دهند، بسیاری از ماها تفکر قارونی داریم، بسیاری از ما اسلامی حرف می‌زنیم اما قارونی عمل می‌کنیم، ما هم خیال می‌کنیم خودمان زحمت کشیدیم، در صورتی که گرداننده و مدیر دیگری است و ما ابزار کار هستیم، خیلی‌ها می‌آیند حوزه و بین راه بازمی‌گردند و خیلی‌ها می‌روند تجارت و بین راه باز می‌گردند.

حضرت آیت‌الله جوادی آملی با قرائت آیه «فَلَمَّا قَضَیْنَا عَلَیْهِ الْمَوْتَ مَا دَلَّهُمْ عَلَى مَوْتِهِ إِلَّا دَابَّهُ الْأَرْضِ تَأْکُلُ مِنسَأَتَهُ فَلَمَّا خَرَّ تَبَیَّنَتِ الْجِنُّ أَن لَّوْ کَانُوا یَعْلَمُونَ الْغَیْبَ مَا لَبِثُوا فِی الْعَذَابِ الْمُهِینِ» اظهار کرد: پس چون مرگ را بر او مقرر داشتیم جز جنبنده‏اى خاکى (موریانه)، که عصاى او را به تدریج مى‏خورد آدمیان را از مرگ او آگاه نگردانید پس چون سلیمان فرو افتاد براى جنیان روشن گردید که اگر غیب مى‏دانستند در آن عذاب خفت‏آور باقى نمى‏ماندند، جنیان در زمان حضرت سلیمان(ع) تحت امر سلیمان بودند تا از شیطنت آنان کاسته شود، برای همین هم فرمود اگر از کار نزد حضرت سلیمان سرباز می‌زدند، تحت عذاب مهین بودند و بعد از رحلت حضرت سلیمان(ع) از این عذاب مهین نجات پیدا کردند.

وی با اشاره به آیه «لَقَدْ کَانَ لِسَبَإٍ فِی مَسْکَنِهِمْ آیَهٌ جَنَّتَانِ عَن یَمِینٍ وَشِمَالٍ کُلُوا مِن رِّزْقِ رَبِّکُمْ وَاشْکُرُوا لَهُ بَلْدَهٌ طَیِّبَهٌ وَرَبٌّ غَفُورٌ» ادامه داد: سبأ اسم یک سرزمین است، اما «سَبَإٍ»، اسم یک قبیله است که در این‌جا ذکر شده است، چون در ادامه گفته است در جای اقامتشان نشانه و آیه‌ است، جایی است که نعمت‌ها در آن جا به وفور وجود دارد، وقتی آن‌جا آمدند، دو طرفش یک باغ پربرکتی بود، خدای سبحان این منطقه را از هر طرف آباد کرد، چپ و راست و جلو و پشت به لحاظ خود انسان تقسیم‌بندی می‌شود و اعتباری است، اما بالا و پایین جهات طبیعی است، فرمود وارد این قبیله که می‌شدند، خدای سبحان فرمود این‌ها برکات الهی است و صرف نعمت در جای خود شرک است.

خداوند ابتدائاً هیچ نعمتی را از انسان نمی‌گیرد

استاد سطح عالی حوزه علمیه قم اظهار کرد: طیب و پاک بودن گاه به لحاظ معنوی است یعنی طهارت و طیب معنوی، اما بلده طیبه به معنای هوای صالح و محیط سالم، نه سرمای زیاد و نه گرمای زیاد در آن هست و نه حشرات موذی در آن وجود دارد، این طیب بودن ظاهری است، و پروردگارتان هم که غفور است، از شما خواسته که این نعمت را به جا مصرف کنید و بیهوده نروید و اگر هم لغزش دارید از پروردگارتان بخواهید تا شما را بیامرزد، اما در برابر آل‌داود که شاکر بودند، قوم سبأ اعراض کردند.

وی با قرائت آیه «فَأَعْرَضُوا فَأَرْسَلْنَا عَلَیْهِمْ سَیْلَ الْعَرِمِ وَبَدَّلْنَاهُم بِجَنَّتَیْهِمْ جَنَّتَیْنِ ذَوَاتَى أُکُلٍ خَمْطٍ وَأَثْلٍ وَشَیْءٍ مِّن سِدْرٍ قَلِیلٍ» ادامه داد: قوم سبأ از سپاس‌گزاری در برابر نعمت در برابر نعمت و از فرمان‌ها و دعوت پیامبرشان روی گرداندند، در تنیجه سیل ویران‌گر را بر ضد آنان جاری کردیم، آن گاه کل این منطقه به صورت ویران در آوردند، چپ و راست این شهر باغ بود که هر میوه‌ای که می‌خواستند داشت، اما به جای این دو باغ دو باغ فرسوده‌ای که ویران است و چیزی از این باغ مگر درخت‌های پرتیغ برنمی‌آید، ما آن دوباغ پرخاصلشان را به دو باغستانی تبدیل کردیم که دارای میوه‌های تلخ و درخت شور یا پرتیغ بود، «اکل»، یعنی خوراکی نه یعنی خوردن، میوه تلخ و شور و فروان بود اما یک مقدار کمی از میوه فایده‌دار بود.

حضرت آیت‌الله جوادی آملی با اشاره به آیه «ذَلِکَ جَزَیْنَاهُم بِمَا کَفَرُوا وَهَلْ نُجَازِی إِلَّا الْکَفُورَ»، بیان کرد: هرگز خدا برابر عمل حسنه پاداش نمی‌دهد، جزای موافق با عمل تنها در برابر کیفر است، شاید بعضی‌ها را هم خدا ببخشد، ما فقط کیفر که می‌دهیم به افراد کافر می‌دهیم، از افراد مؤمن ما کیفر را نمی‌گیریم، خدای سبحان ابتدا هیچ گاه نعمت را نمی‌گیرد، از ابتدا نعمت می‌دهد اما وقتی نعمت را دادیم و آنان تغییر یافتند، هرگز نعمت خودمان را نمی‌گیریم.