هدف اصلی اعتکاف خلوت با خدا است

حجت‏ الاسلام یحیی کبیر، استاد حوزه و دانشگاه، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری‏رسا، در پاسخ به پرسش در مورد اسرار اعتکاف و اهمیت آن گفت: ریشه اعتکاف به گوشه نشینی برمی‏گردد و در فقه هم به همین شکل مطرح شده است، یک فقه اکبر داریم که همین فقهی است که در حوزه‏ها متداول است و اصطلاحی که در مورد اعتکاف داریم همین است که الان رایج است.

وی در ادامه افزود: مرحوم الهی قمشه‏ای حدیثی را در آخر حکمت الهی‏اش نقل می‏کند و علامه حسن زاده آملی به عنوان اخلاق مرتضوی آن را جمع آوری کرده است که متن این حدیث چنین است: «من عرف الله سبحانه توحد ومن عرف نفسه تجرد و من عرف دنیا تزهدو من عرف الناس تفرد».

محقق و استاد حوزه و دانشگاه: پیامبر اسلام اولین کسی هستند که اعتکاف را برپا کردند، هسته مرکزی اعتکاف ایجاد تفرد است، پس اعتکاف تنظیم تفرد مؤمن است و وقتی این مطلوب ایجاد شد، آثار ملکوتی در زندگی انسان سرازیر می‏شود، طبق حدیث نبوی «المرء مع ما یحب. یعنی هر انسانی با چیزی است که دوست دارد».

بهترین زمان اعتکاف

وی در ادامه براز داشت: بهترین زمان، دهه آخر ماه شعبان است که حضرت برای اینکه آماده برای ماه رمضان شوند در این ده روز معتکف می شدند، همچنین اعتکاف ده روزه‏ای را در مدینه به شکلی خاص در مسجد داشتند.

حجت‏الاسلام کبیر در ادامه عنوان کرد: کسی که عارف به خداوند شد، موحد می‏شود و عارف کسی است که علم تطبیقی دارد، یعنی عالم و عامل باشد و کسی که خودش را بشناسد، به ملکوت می‏رسد و کسی که دنیا را بشناسد، زاهد می‏شود یعنی اگر دنیا رو کرد استفاده می‏کند و اگر رو نکرد غصه نمی‏خورد و کسی که جنس و نوع مردم را شناخت اهل تفرد می‏شود.

وی با بیان راه رسیدن به تفرد در اسلام گفت:برای رسیدن به تفرد حدیثی منصوب به امام صادق (ع) وجود دارد، که به اصحاب خودشان می‏فرماید: «کن فی الناس ولاتکن مع الناس و لکن تکن مع الله در مردم باش ولی با مردم نباش وبا خدا باش» یعنی همه باید با مردم باشند ولی دلشان با خدا باشد.

شرایط اعتکاف

این استاد فلسفه وعرفان در ادامه بیان کرد: اگر شرایط اعتکاف برای انسان پیش بیاید، بسیار خوب است، چون مستحب مؤکد است روزه بگیرد و انسان را برای ورود به ۳۰ روز ماه رمضان آماده می‏کند، ماه مبارک رمضان سه دهه است در تمام ایام ماه رمضان وحی بر انبیا شده است، یعنی از هلال شب ماه رمضان تا هلال شب ماه شوال لحظه به لحظه عبور و مرور وحی است، راز اینکه خواب و خوراکش هم تسبیح است علتش این است.

وی ادامه داد: دهه اول ماه رمضان معروف است به دهه موسوی و دهه دومش معروف است به عیسوی و دهه سوم معروف به دهه محمدی است و این که چرا اعتکاف دهه آخر ماه رمضان برای پیامبر حساس بود است، مقصودم این است که نهایت تفرد و نهایت با حق بودن خودش را آشکار می‏کند و هدفی که در اعتکاف است رسیدن به راه حل تفرد و جبروت الهی است.

اعتکاف در تمام سال

حجت‏الاسلام کبیر تصریح کرد: انسان می‏تواند این حالت اعتکاف را به حالتی در تمام سحرگاه های طول سال داشته باشد یعنی نتیجه روزه را با خود در طول سال داشته باشد و زبان، گوش، چشم و ذهن و دست و مانند آن را کنترل و امساک کرده و مواظب باشد.

 وی در مورد اعمال اعتکاف گفت: از نظر جنبه فقهی قضیه، در ایام البیض، ویژگی ماه رجبی خودش را دارد که سه روز گوشه نشینی از دنیا و کسب و کار است، اما راجع به اعتکاف مستحب است که فرد در مسجد بزرگ و مهم شهر روزه بگیرد که این هم آداب خودش را دارد، اعمال و دعا و خواندن قرآن در آن توصیه شده است، و بهتر است نماز‏های قضا خوانده شود.

محقق و استاد حوزه و دانشگاه خاطر نشان کرد: بزرگانی مانند امام (ره) ، علامه طباطبایی ، علامه حسن زاده آملی ، مرحوم شاه آبادی و بسیاری از مراجع بودند که این مسأله را مد نظر گرفته‏اند، که مؤمن و عارف بالله، باید اهل تفرد باشد و طبق حدیثی که عنوان شد، نتیجه اعتکاف باید به تفرد که همان با خدا بودن است، منتهی شود.