وظیفه مؤمن در هر شرایطی عمل به تکلیف است

آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی، نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری چهارشنبه شب در درس اخلاق خود که در دفتر رهبر معظم انقلاب در قم برگزار شد، گفت: در راه کسب رضای الهی شیطان بیکار نمی‌نشیند و شبهه‌هایی را به کار می‌گیرد تا انسان را گمراه کند.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری رسا، وی افزود: یکی از مهم‌ترین شبهات این است که انسان به طور فطری از چیزی خوشحال و راضی می‌شود که برای او خوشایند باشد، اما گاه حوادث اسف‌باری مانند سیل‌ها و زلزله‌ها پیش می‌آید و انسان نمی‌تواند به آن راضی باشد.

رییس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) به بیان پاسخی درباره این شبهه پرداخت و ابراز کرد: باید توجه داشت که عالم به گونه‌ای آفریده شده که بسیاری از خیرها و زیبایی‌های آن منوط به این حوادث اسف‌بار است، اگر عالم را تابلویی زیبا فرض کنیم که نقطه‌های سیاهی در آن وجود دارد، آن گاه حکمت این نقطه‌های سیاه فهمیده می‌شود.

وی اظهار کرد: این شُرور، شریّت نسبی دارد، یعنی نسبت به امور مجاور خود شر محسوب می‌شود اما در دید کلی خیر شمرده می‌شود، و ما باید سختی‌ها و شرور را تحمل کنیم تا احسن بودن کل نظام خلقت و زیبایی این تابلو تحقق بیابد.

آیت‌الله مصباح یزدی در ادامه به یک پاسخ دیگر برای شبهه مطرح شده پرداخت و اضافه کرد: یک پاسخ دیگر این است که انسان به گونه‌ای معرفت بیاید و تزکیه کند که این سختی‌ها را درباره خود او خوبی، خیر و زیبا ببیند نه این‌که تنها به دلیل نظام کلی خلقت شرور را زیبا بداند.

وی اظهار کرد: خدای متعال انسان را به وسیله عقل و وحی هدایت کرد و این هدایت به دو بخش هدایت عام برای همه انسان‌ها و هدایت خاص تقسیم‌بندی می‌شود، که همه افراد از هدایت عام می‌توانند استفاده کنند و شاکر یا کفور باشند.

بهره‌ گرفتن از هدایت عام الهی سبب دست‌یابی به هدایت خاصه می‌شود

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری اظهار کرد: یک دسته آیات و روایات می‌گوید که آنانی که از این هدایت عام الهی استفاده کردند و پذیرفتند، خداوند بر هدایت آنان می‌افزاید، در مقابل هم ناسپاسان را به خودشان واگذاشت تا بر گمراهی شان افزوده شود.

وی خاطرنشان کرد: هدایت مراتبی دارد که کمترین دسته‌بندی آن بر دو گونه عام و خاص است، هدایت عام برای همه انسان‌ها و با معرفی راه صحیح است اما هدایت خاص ایصال به مطلوب است.

آیت‌الله مصباح یزدی با بیان این‌که گاه برای انسان راهی را نشان می‌دهند که در آن راه برود، افزود: گاه نیز دست انسان را در تنگناها و ابهام‌ها می‌گیرند و به هدایت و مطلوب می‌رسانند و این برای کسانی است که از هدایت عام به خوبی بهره برده باشند.

وی بیان کرد: یکی از سنت‌های الهی امداد است، خدای متعال می‌فرماید ما انسان را که خلق کردیم اگر او چه راه خوب و چه راه بد را انتخاب کرد، ما به او مدد می‌رسانیم، اگر دنیا بخواهد به او می‌دهیم و اگر آخرت بخواهد، کار آخرتی او را پیش می‌بریم.

مقام رضا برای مؤمنان ویژه است

رییس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان این‌که به غیر از سنت امداد یک سنت دیگر ویژه اهل آخرت وجود دارد، ادامه داد: اگر برخی آخرت را انتخاب کردند به آنان امدادهای بیشتری می‌شود، الهامات و کمک‌های بسیاری بیش از آن‌ چه باید، به آنان می‌شود، مانند این‌که در روایتی می‌فرماید اگر بنده راه صحیح را پیش گرفت خداوند گوش، چشم و دست او می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: حتی در اصل رحمت نیز دو نوع رحمت عام و خاص داریم،‌ اسم «الرحمن» به معنای رحمت عام خداوند و اسم «الرحیم» به معنای رحمت خاص خداوند است، یعنی خداوند کسانی را که راه صحیح را پیمودند و قدردان خداوند باشند، مهربانی خاص خدا شامل حالشان می‌شود.

آیت‌الله مصباح یزدی افزود: با توجه به این بخش‌بندی‌ها به خاص و عام، می‌توان گفت زیبایی هم بر دو نوع عام و خاص است، برخی زیبایی‌ها عام است و مشمول آیه «الذی أحسن کل شیء خلقه» می‌شود، اما برخی زیبایی‌ها خاص است و همگان آن را درک نمی‌کنند.

وی ابراز کرد: مؤمن به ویژه می‌تواند رضایت خاصی از خداوند را داشته باشد که آنان که اهل تقوا و بندگی نیستند نمی‌توانند این به این مقام رضا دست بیابند، مؤمنان هر چه در راه خدا پیش بروند، دیگران از درک آنان عاجز می‌شوند.

مؤمن به وظیفه خود عمل کند اما در نهایت به خداوند خوش‌گمان باشد

نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری با بیان این‌که گاه انسان در ایمان خود به جایی می‌رسد که مسیر او منجر به شهادت می‌شود، گفت: گاه در این مسیر عزیزان او قطعه قطعه می‌شوند و زن و بچه‌هایش آواره می‌شوند، اما آن مؤمن در نهایت جمله «الهی رضا بقضائک» را می‌گوید.

وی در تبیین معنای رضا به بیان روایتی از امام صادق(ع) پرداخت و افزود: امام ششم در روایتی می‌فرمایند خدا با مؤمن رفتاری دارد که با دیگری ندارد، هر چه برای او مقدر می‌کند ـ چه خوشایند یا ناخوشایند ـ به نفع اوست، حتی اگر بدنش را با قیچی ریز ریز کنند یا اگر سلطنت کل جهان را به او بدهند.

آیت‌الله مصباح یزدی ابراز کرد: امام جعفر صادق(ع) در این آیه نمی‌گوید این نفع و زیبایی برای مؤمن برای این است که کل خلقت و نظام احسن زیبا باشد، بلکه تأکید می‌کند که این رفتار خداوند به نفع مؤمن است و البته شرط ایمان را نباید از یاد برد، زیرا گاه سلطنت و مهلت دادن برای کافران سبب عذاب بیشترشان می‌شود.

وی گفت: البته وظیفه و تکلیف حساب دیگری است، انسان مؤمن باید زحمت بکشد و سعی کند بیمار نشود، اگر هم بیمار شد باید به پزشک مراجعه کند، اما گاه ناخواسته مصیبتی به او می‌رسد که نمی‌خواسته آن گونه بشود به این معنا که خدای متعال برای او مقدر کرده، باید بداند که این تقدیر به نفع اوست و به خداوند خوش‌گمان باشد.